خواص دانه عدس
عدس از حبوبات پرخاصیت با پیشینه تاریخی کهن است که قدمت آن به 9 هزار سال پیش باز می گردد و بومی کشورهای جنوب آسیا، مصر و نواحی مدیترانه ای می باشد.
عدس قدیمی ترین حبوبات یافت شده روی کره زمین است و انسان ها از دوران نوسنگی با آن آشنا بوده اند.
در طول تاریخ به عنوان “گوشت برای افراد فقیر” مشهور شده و در کشورهای کاتولیک مردمی که توانایی تهیه ماهی نداشتند از عدس برای ایام روزه داری استفاده می کردند.
عدس را می توان با غلاف یا بدون آن مصرف کرد. غلاف عدس حاوی بیشترین مقدار فیبر است، اما بعد از اختراع دستگاه فرز، معمولا عدس بدون غلاف مصرف می شود.
عدس منبع غنی پروتئین و از مواد غذایی عالی برای گیاهخواران محسوب می شود.
بیشترین مصرف عدس در کشورهای آسیایی بخصوص هند است زیرا جمعیت زیادی از گیاهخواران در این کشور زندگی می کنند.
در ادامه این مقاله از مجله علمی راستین شاندیز با انواع عدس و بهترین خواص دارویی عدس برای سلامتی، بارداری و لاغری مضرات عدس بیشتر آشنا می شویم .
انواع عدس
عدس در انواع و رنگ های مختلف یافت می شود که از آن جمله می توان به عدس سیاه، قرمز، قهوه ای، زرد، نارنجی و سبز اشاره کرد:
عدس سیاه نسبت به سایر انواع خوش طعم تر است و پوست ضخیم تری دارد.
عدس قهوه ای رایج ترین نوع است که طعم ملایم خاکی دارد.
عدس سبز طعم فلفلی خفیف و بافت نرمی دارد با این حال به زمان پخت بیشتری نسبت به سایر انواع نیاز دارد.
عدس قرمز یا دال، عدس های نصف شده کوچکی هستند که بعد از پختن بافت بسیار نرمی پیدا می کنند.
عدس زرد بسیار شبیه عدس قرمز است اما رنگ روشن و شفاف تری دارد. طعم آن شیرین و در مدت زمان کم پخته می شود.
لازم به ذکر است همه انواع عدس از نظر محتوای پروتئین یکسان هستند.
مدت زمان لازم برای پخت عدس به نوع عدس بستگی دارد، برای پخت عدس نارنجی و زرد و قهوه ای به 20 تا 30 دقیقه، برای عدس قرمز به کمتر از 15 دقیقه و برای عدس سبز به حدود 45 دقیقه زمان نیاز است.
ارزش غذایی عدس
مواد مغذی موجود در 100 گرم عدس آب پزبه صورت زیر است:
کالری: 116
چربی: 0.4 گرم
کربوهیدرات: 20 گرم
پروتئین: 9 گرم
فیبر: 8 گرم
قند: 1.8 گرم
خواص عدس در سلامت انسان
از همان دوران شروع کشاورزی، عدس کشت میشده و از آن زمان تاکنون به بخشی از رژیم غذاییمان تبدیل شده است. از فواید عدس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. تولید ماهیچه
اندامها و ماهیچههای ما برای رشد و ترمیم به پروتئین نیاز دارند. عدس، بهویژه عدس جوانهزده، حاوی تمام اسید آمینههای ضروری است که بدنمان برای ساخت ماهیچه و عملکرد خوب بدن لازم دارد.
۲. کنترل دیابت
در بررسیهای محققان مشخص شده است که از میان تمام گروههای مختلف غذایی، حبوبات بیش از همه، حاوی فیبر رژیمی هستند. عدس، مانند لوبیا و نخود، متعلق به خانوادهی حبوبات است. فیبر رژیمی این مواد غذایی، مانند عدس به کنترل
سطح قند خون کمک میکند. همچنین فیبر رژیمی سرعت جذب غذا بهوسیله خون را کند میکند و سطح قند خون را ثابت نگه میدارد.
۳. بهبود گوارش
ازآنجاییکه عدس حاوی فیبر رژیمی فراوانی است، اگر بهطور مرتب مصرف شود، باعث بهبود وضعیت گوارش میشود. همچنین حرکت روده را راحت میکند و درنتیجه از یبوست میکاهد.
۴. سلامت قلب
عدس، بهدلیل اینکه حاوی مقدار ناچیزی چربی است، منبعی ایدهآل از پروتئین است که میتوان آن را بدون نگرانی از چربیهای اضافی، مصرف و سلامت قلب را تأمین کرد. همچنین عدس حاوی منیزیم است که در بهبود ماهیچههای قلبی-عروقی
مؤثر است و فشار خون را پایین میآورد.
5 . خواص عدس در بارداری
پروتئین موجود در عدس برای رشد جنین ضروری است و فیبر از یبوست شایع دوران بارداری پیشگیری می کند.
فولات نیز از مواد معدنی ضروری در دوران بارداری است که خطر بروز نقایص مادرزادی و لوله عصبی را کاهش داده و به رشد سالم نوزاد کمک می کند.
6 . کاهش کلسترول
همانطور که اشاره شد فیبر محلول موجود در عدس به کاهس کلسترول بد خون که عامل اصلی سفت شدن رگ ها و بروز آترواسکلروز است کمک می کند، بنابراین توصیه می شود به جای مصرف گوشت برای تامین پروتئین بدن – که سطح کلسترول
را افزایش می دهد – عدس مصرف کنید.
8 . کاهش فشار خون
عدس حاوی پتاسیم است که برای کاهش فشار خون مفید است و خطر سکته مغزی را کاهش می دهد.
9 . خواص عدس برای پوست
ماسک عدس برای روشن شدن و درخشندگی پوست عالی است.
توجه داشته باشید:
قبل از اعمال موضعی هر گونه ماسک یا ضماد روی پوست صورت و سایر نقاط حساس بدن، حتما اندکی از آن را روی بخش کوچکی از پوست دست تست کرده و 20 دقیقه منتظر بمانید تا از عدم حساسیت پوست خود مطمئن شوید.
ماسک درخشان کننده پوست عدس
3 قاشق چایخوری پودر عدس قرمز را با نصف قاشق چایخوری عسل و آب نارگیل مخلوط کرده و به آرامی روی صورت بمالید و ماساژ دهید. بعد از 20 دقیقه با آب ولرم بشویید.
عدس قرمز پوست را شفاف و درخشنده می کند، آب نارگیل لک های تیره پوست را از بین برده و عسل به تغذیه و روشن شدن پوست کمک می کند.
عوارض جانبی و مضرات عدس
عدس حاوی اولگوساکار یدها است و مصرف بیش از حد آن می تواند به ناراحتی های شکمی و یا معده منجر شود و متابولیسم بدن را بیش از حد زیاد کند.
از آن جا که عدس در روده بزرگ هضم می شود می تواند به باد و نفخ روده منجر شود. برای جلوگیری از ناراحتی های گوارشی و نفخ، توصیه می شود قبل از مصرف، عدس را یک شب خیس کنید.
مصرف زیاد عدس به دلیل پروتئین موجود در آن، باعث فشار بیش از حد به کلیه ها شده و می تواند به سنگ کلیه منجر شود.
عدس حاوی ساپونین است که می تواند جذب سایر مواد غذایی در بدن را مختل کند.
عدس خام حاوی اسید فیتیک است که برای بدن مضر است و نباید به صورت خام مصرف شود.
امیدواریم مطالب این مقاله مفید برای شما بوده باشد.