کشور ما ایران کشوری با فرهنگ آشپزی غنی و متنوع است و یکی از مهمترین جنبههای آشپزی آن، پختن نان است. نان نه تنها یک غذای اصلی در ایران است، بلکه نماد زندگی، برکت و مهماننوازی است. ایرانیها تقریباً با هر وعده غذایی نان مصرف میکنند و انواع مختلفی از نانها وجود دارد که از نظر شکل، اندازه، بافت، طعم و مواد تشکیل دهنده متفاوت است. در این پست وبلاگ شما را با تعدادی از محبوبترین و لذیذترین نانهای ایرانی، ریشه و نحوه تهیه آنها آشنا میکنیم. این مقاله طعم شگفتانگیز نانهای ایرانی را برای شما به ارمغان میآورد.
فهرست مطالب
مواد اصلی نانهای ایرانی چیست؟
اکثر نانهای ایرانی با مواد ساده آرد، آب، نمک، مخمر و روغن درست میشوند. بسته به نوع نان، برخی از آنها ممکن است شامل شیر، تخم مرغ، ماست، شکر، زعفران، کنجد، دانه سیاهدانه یا دانه خشخاش نیز باشد. آرد مورد استفاده برای نانهای ایرانی میتواند آرد گندم، جو یا برنج باشد. رایجترین نوع آرد، آرد گندم کامل است که به نانها رنگ قهوهای و طعم مغزی میدهد.
نانهای ایرانی چگونه پخت میشوند؟
روش سنتی پخت نان ایرانی در تنور سفالی است. خمیر را به شکل نانهای پهن نازک در میآورند و به دیوارههای داخلی تنور میزنند. نانها به سرعت در دمای بالای تنور پخته میشوند و سپس با قلاب یا سیخ فلزی جدا میشوند. برخی از انواع نانها به جای تنور بر روی سنگهای داغ یا صفحات فلزی پخته میشوند.
محبوبترین انواع نان ایرانی
انواع مختلفی از نانهای ایرانی وجود دارد که در سراسر کشور از آنها لذت میبرند، اما در اینجا به تعدادی از محبوبترین آنها اشاره میکنیم:
نان تافتون
تافتون نوعی نان پهن نرم و نازک است که با آرد سبوس دار، شیر، تخم مرغ و ماست درست میشود و روی آن دانههای خشخاش میپاشند. تافتون در تنور پخته میشود و به صورت گرم همراه با کباب، سوپ یا پنیر سرو میشود. نان تافتون یکی از قدیمیترین انواع نان ایران است و گمان میرود که منشا آن شهر باستانی تفت در استان یزد باشد.
نان لواش
لواش نازکترین نان ایران است که ضخامت آن تنها 2 میلی متر است. با آرد گندم، آب، نمک و مخمر درست میشود. لواش بر روی سنگهای داغ یا صفحات فلزی پخته میشود و میتواند نرم یا ترد باشد. لواش اغلب به عنوان نان ساندویچ یا به عنوان پایه پیتزا استفاده میشود. از نان لواش برای تهیه دسر سنتی ایرانی به نام کماج نیز استفاده میشود که نان لواش پر از خرما و گردو است. نان لواش در ایران قدمتی طولانی دارد و در بسیاری از آثار ادبی فارسی از آن یاد شده است.
نان سنگک
سنگک نان ملی ایران و یکی از قدیمیترین انواع نان در جهان است. یک نان مسطح با خمیر مایه گندم کامل است که شکل مثلثی یا مستطیلی دارد. سنگک را در تنوری میپزند که روی آن را سنگریزهها یا سنگهای کوچکی میپوشانند که نام آن را به نان میدهند (سنگک در فارسی به معنی سنگهای کوچک). سنگک را میتوان ساده یا با دانههای کنجد یا سیاهدانه پوشاند. سنگک را معمولا با پنیر، کره، گردو یا سبزی میخورند. نان سنگک در گذشته نان اصلی سپاه ایران بود و هر سرباز کیسهای سنگریزه برای پختن نان تمام لشکر به همراه داشت. نان سنگک را تقریبا با هر چیزی میتوان خورد، اما به خصوص با پنیر، کره، عسل یا ماست ترش خوشمزه است.
نان بربری
بربری نان پهن و جویدنی است که با آرد گندم و آب و نمک و مایه خمیر و روغن درست میشود. شکل بیضی درازی دارد و قبل از پخت با لعاب آردی به نام رومال طعم دار میشود. رومال به بربری پوسته طلایی و بافتی سبک میدهد. مردم بربری را با کنجد یا دانه سیاهدانه که روی آن میپاشند، دوست دارند. نان بربری نام خود را از قوم هزاره گرفته است که ایرانیان در گذشته به آنها بربری (به معنای بربر) میگفتند. گمان میرود که این نوع نان را به تهران و سایر نقاط ایران وارد کرده اند. نان بربری را میتوان با سوپ یا غذاهای گوشتی مانند کباب یا کاری میل کرد.
نان شیرمال
نان شیرمال نوعی نان پهن شیرین و با طعم زعفران است که از آرد گندم، شیر، شکر، زعفران و مایه خمیر درست میشود. شکلی گرد دارد و گاهی با میوههای خشکی مانند کشمش یا خرما تزیین میشود. نان شیرمال در تنور پخته میشود و به عنوان صبحانه یا دسر به صورت گرم سرو میشود.
نان خرمایی
نان خرمایی نوعی نان شیرین است که با آرد گندم، خرما، کره، تخم مرغ، شیر، شکر، دارچین، هل،
و مخمر پخته میشود. این نان متفاوت در تنور پخته میشود. نان خرما مرطوب و غلیظ است و طعم خرمایی غنی دارد. نان خرما را میتوان به صورت ساده یا با کره یا پنیر خامهای میل کرد.
نان فطیر
فطیر نوعی نان لایه لایه است که با آرد گندم، کره، تخم مرغ، شکر و مایه خمیر درست میشود. شکل گرد دارد و در تنور پخته میشود. فطیر شبیه شیرینی پفکی است اما لایههای بیشتری دارد و کره کمتری دارد. نان فطیر بسته به نوع پر کردن لایههای آن میتواند شور یا شیرین باشد. لایههای آن را میتوان با پنیر، گوشت یا گیاهان پر کرد، علاوه بر این میتوان با عسل، آجیل یا شکلات هم میان لایههای نان فطیر را پر کرد.
نان روغنی
نان روغنی نوعی نان سرخ شده است که با آرد گندم و آب و نمک و مخمر و روغن درست میشود. شکل گرد یا بیضی دارد و در روغن داغ سرخ میشود. نان روغنی از بیرون ترد و از داخل نرم است. نان روغنی را میتوان به صورت ساده یا با پنیر، عسل یا مربا میل کرد.
نانهای ایرانی، جزء ضروری غذاهای ایرانی و فرهنگ ایرانی هستند. آنها با مواد ساده درست میشوند و به روشهای سنتی پخته میشوند. آنها طیف گستردهای از طعمها، بافتها و شکلها را متناسب با سلیقهها و ترجیحات مختلف ارائه میدهند. نانهای ایرانی خوشمزه و مقوی هستند و میتوان آنها را با غذاهای مختلف میل کرد.