غذاهای محلی کردی را امتحان کردهاید؟ این منطقه از کشور دارای غذاهای خوشطعم و لذیذی است که هر ذائقهای تحت تاثیر قرار میدهد. طعم خاصی که غذاهای محلی کردی دارد، میتواند طیف وسیعی از افراد را از کوچک تا بزرگ و پیر و جوان، راضی و خشنود کند. در این مقاله بخش کوچکی از غذاهای معروف کردی را معرفی میکنیم تا بیشتر با غذاهای سنتی این مناطق آشنا شوید.
استان کردستان، یکی از استانهای غربی کشور است که هم دارای یک فرهنگ غنی و کهن است و هم لیستی متنوع از غذاهای گوناگون را در خود جای داده است. در ادامۀ این بخش، میتوانید با انواع مختلف غذاهای کردی آشنا شوید و در سفر به این شهر زیبا، هر غذایی را که درنظر دارید، امتحان کنید.
قایرمه
غذاهای کردی، بسیار متنوع بوده و ذائقهٔ افراد زیادی را بهخود جذب میکند. یکی از انواع غذاهای کردی، قایرمه است. قایرمه یک غذای محلی و خوشطعم است که از کنگر تهیه میشود. همانطور که دانستید، مادهٔ اصلی تشکیل دهندهٔ قایرمه کنگر است. کنگر نوعی گیاه خودرو است که خواص بینظیری دارد و طعم آن نیز ملایم است. این گیاه در مناطق کوهستانی و جنگلی غرب کشور و در فصل بهار به ویژه فروردین ماه میروید و البته به همین دلیل در ماههای دیگر سال کرفس را جایگزین کنگر میکنند. این غذای لذیذ کردی که ظاهری شبیه غذاهای فستفودی امروزی است، طعم لذیذ و تردی داشته که البته ظاهر آن بسیار شبیه غذاهای خارجی است و بهنظر میرسد غذای محلی نباشد.
برای تهیهٔ این غذای لذیذ محلی و کردی پس از جدا کردن تیغها و پوست سخت کنگرها، بخش داخلی و نرمی که دارد را با استفاده از زیره و ادویههای مختلف مثل نمک و فلفل مزهدار میکنند. سپس آن را در سس غلیظی که مخلوطی از آرد، تخممرغ و کره است، قرارداده و در نهایت مانند هر غذای سوخاری دیگر آن را در روغن سرخ میکنند. قایرمه را میتوانید همراه با نان و برنج نیز تهیه کرده و یک وعدهٔ غذایی کامل بهشمار میآید.
خورش ریواس
خورشها از انواع غذاهای ایرانی بوده که به منطقهٔ خاصی تعلق ندارد. در بخش غربی ایران، یکی از خورشهای محلی این منطقه، خورش ریواس است. خورش ریواس که یک خورش خوشطعم و پرطرفدار به ویژه در فصل بهار است با روشهای متنوعی طبخ میشود. در تهیهٔ این خورشت محلی کردی، از ریواس، گوشت گوسفندی، سبزیجات محلی مانند نعناع و جعفری و ادویههای مختلف است. ترکیب گوشت و سبزیجات معطر در این غذا، طعم خوشی را به آن میبخشد که کمتر کسی پیدا میشود که از طعم خوش این غذای محلی کردی، ناراضی باشد.
هتیمچه کردی
یکی دیگر از غذاهای محلی کردی، هتیمچه است که البته یک غذای قدمتدار است و در گذشتههای دور بسیار پرطرفدار بوده است. هتیمچه یکی از غذاهای سنتی استان کردستان است که البته کمی به فراموش سپرده شده اما باز هم طرفدارن خاص خود را دارد. این غذا بیشتر در گذشته بیشتر مورد استفاده قرار میگرفته ولی امروزه میتوان نام آن را در برخی در رستورانهای محلی این استان پیدا کرد. هتیمچه از ترکیب مقداری گوشت گوسفندی ، سبزیجات محلی و حبوبات درست میشود.
خورش گیلاخه
همانطور که میدانید خورشها، بخش اعظمی از غذاهای ایرانی را تشکیل میدهند و به همین دلیل، تنوع بالایی را در این نوع غذا میتوان مشاهده کرد. استان کردستان به دلیل کوهستانی بودن این منطقه دارای تنوع بالایی از سبزیجات مختلف است که از آنها در تهیهٔ غذای روزانه استفاده میشود. یکی از این گیاهان پر مصرف در این منطقه، گیاه گیلاخه است. گیلاخه یکی دیگر از انواع سبزیهای کوهی استان کردستان است که سرشار از فیبر و آنتیاکسیدان بوده و از آن برای پختن غذاهای مختلف مثل خورشت گیلاخه استفاده میشود. خورش گیلاخه که شباهت زیادی به همان قرمه سبزی معروف دارد، با روغن محلی طبخ شده و در تهیهٔ آن از پیاز، لوبیا قرمز، گوشت، لیمو عمانی، جعفری یا تره و گشنیز استفاده میشود. نام این خورش خوشطعم محلی کردی را میتوانید در منوی بسیاری از رستورانهای استان کردستان مشاهده کنید.
آش دونه کولانه
ایرانیها، در تهیهٔ آش بسیار خلاق بوده و در تهیهٔ آن بسیار با دست باز عمل میکنند، به همین دلیل، آشهای ایرانی بسیار متنوع بوده و به روشهای مختلفی طبخ میشود. آش دونه کولانه که یک آش محلی مخصوص کردی است، یک غذای مناسبتی نیز بهشمار میآید که بیشتر در زمانی که اولین دندان شیری کودک دیده میشود، طبخ شده و در میان اهالی پخش میشود. در تهیهٔ این آش محلی کردی، از گندم، نخود، لوبیا، عدس، پیاز، مرزه خشک، قلم گوسفندی و ادویههایی مثل زردچوبه، نمک و فلفل قرمز استفاده میکنند. این آش بیشتر در فصلهای سرد سال تهیه شده و شما میتوانید به دلخواه بعد از طبخ آش از کوفتههای قلقلی نیز در آن استفاده کنید.
آش برویشین تورش
همانطور که پیشتر گفتیم، آشها طیف وسیعی داشته و در سفرههای ایرانی، نقش بسیار زیادی ایفا میکند. در میان انواع آشهای مختلف آشهای سنتی که در مناطق مختلف تهیه میشود نیز جایگاه ویژهای دارند. یکی از این انواع اشهای محلی، آش برویشین تورش است. این آش که از غذاهای محلی استان کردستان بهشمار میآید، همانطور که از نامش پیداست، یک آش ترشمزه است که بیشتر بهعنوان پیشغذا نیز به کار میرود. در تهیهٔ این آش محلی کردی از بلغور، لپه، سرکه و ادویه استفاده میشود و در ترکیب آن زردآلو، نقش اصلی را ایفا میکند. اگر طرفدار آشهای ترشمزه هستید از این آش غافل نشوید.
چنجه کباب
شیش کباب یا چنجه کباب، یکی از انواع کبابهای خوشطعم است که غذای محلی استان کردستان بهشمار میاید. در تهیهٔ شیش کباب، از گوشت گوسفندی یا گوسالهٔ محلی استفاده میشود که طعم بینظیری داشته و با ترکیبی از نعنا، فلفل، نمک، روغن زیتون و زعفران و سیر عطر بینظیری را میتوان در آن مشاهده کرد. این کباب محلی خوشمزهٔ کردی بسیار پرطرفدار بوده و در سفر به این استان سرسبز بهشما توصیه میکنیم که حتما این کباب سنتی کردی را امتحان کرده و از مزهٔ بینظیر آن لذت ببرید.
ماسی کباب
کبابها در دسته غذاهای پرطرفدار ایرانی است که از کوچک تا بزرگ کسی نیست که دست رد به سینهٔ آن بزند. استان کردستان نیز طیف وسیعی از انواع کبابها را در خود جای داده است. یکی از این انواع کبابهای محلی کردی، ماسی کباب محلی کردی است. ماسی کباب که یک غذای سنتی و محلی کردستان است، در اصل ماهی کباب بوده و بیشتر در مناطقی که به رودخانهها یا دریاچههای کوچک دارند طبخ میشود. ماهی کباب که در زبان کردی به ماسی کباب شناخته میشود، همان ماهی قزل آلا است که در یک فرآیند آهسته و طولانی به همراه ادویههای محلی روی آتش طبخ شده و سپس به آن، سماق و آب پیاز می زنند تا مزه دار شده و در نهایت هم از آب لیمو به عنوان معجزهگر اصلی این ترکیب استفاده میکنند.
مَکَش
مکش یکی از انواع غذاهای بسیار رایج در استانهای غربی، بهویژه ایلام و کردستان است و که البته شباهت زیادی به غذای معروف کته دارد، با این تفاوت که موادی که در آن استفاده می شود با مواد مرسوم تهیۀ کته، متفاوت است. درواقع مکش یک نوع کته است که مواد دیگری که در آن استفاده میشود شامل پیاز، سیب زمینی، گوجه و آلو و کشمش است. مکش یک غذای محلی کردی است که بسیار آسان تهیه شده و بهصورت روزمره استفاده میشود.
نان که لانه
نانها، بخش اعظمی از خوراک روزانهٔ ایرانیها را تشکیل میدهد و در تهیهٔ آن روشهای مختلفی وجود دارد. نان کلانه یا کهلانه نیز با اینکه یک نوع نان است اما بهعنوان یک غذای محلی خوشطعم که سریع میتوان آن راه تهیه کرد نیز شناخته میشود. موادی که در تهیهٔ نان کهلانه استفاده میشود بهراحتی تهیه شده و برای همهٔ سنین یک غذای سالم بهشمار میآید. در تهیهٔ این غذای فوری، از مقداری پیازچه یا پیچک و ادویه استفاده میشود که با نانی که روی ساج پخته میشود ترکیب شده و آماده میشود. کلانه را میتوان روی تابه نیز تهیه کرده و استفاده نمود.
نان برساق
همانطور که پیشتر گفتیم، نانهای ایرانی بسیار متنوع بوده و در طعم و رنگ مختلفی طبخ میشوند. نان برساق نیز یک نان پرطرفدار در میان اهالی شهرهای غربی بهویژه استان کردستان است. نان برساق در اصل یک نوع نان شیرین است که بیشتر در وعدهٔ صبحانه استفاده شده و بسیار خوشطعم است. در تهیهٔ این نان کردی محلی از برساق شیر، شکر، تخم مرغ، آرد و روغن محلی استفاده میشود. نان برساق یک نان محلی ویژه است که در هر خانهای تهیه میشود و میتوان آن را در دست اهالی کوچک و بزرگ این منطقه مشاهده کرد.
نان شلکینه
شلکینه نیز نام یکی از انواع نانهای محلی استان کردستان است که بهصورت روزانه نیز از آن استفاده میشود. این نان لذیذ که اغلب بهعنوان وعدهٔ اصلی یا میان وعده خورده میشود، همانند نان برساق، روی یک ظرف فلزی گنبدی یا محدب که به ساج معروف است پخته میشود. در تهیهٔ این نان محلی کردستانی، از موادی مانند آرد، شیر، زرده تخم مرغ، روغن محلی، شیره انگور و زعفران استفاده میشود.
استان کردستان یک استان وسیع است که لیست غذاهای محلی آن فقط به این غذاها ختم نمیشود و میتوان اسامی مختلفی از غذاهای محلی این منطقه را مشاهده کرد. در تهیهٔ این غذاهای سنتی، بیشتر از سبزیجات محلی و روغنهای حیوانی استفاده میشود که طعم و عطر آنها را بینظیر میکند. امیدواریم با سفر به این منطقه و انتخاب غذاهای محلی کردی بتوانید سفر خوشی را در کنار عزیزانتان داشته باشید.