این روش تهیهٔ سمنو بسیار ساده است. سمنوی ایرانی آوازه و شهرت فراوان دارد. سمنو یک دسر شیرین اما بدون شکر است که از جمله دسرهای قدیمی و محبوب ایرانی به‌شمار می‌آید. این دسر سنتی ایرانی یکی از اعضای اصلی سفره‌های بهاری هفت‌سین در روز‌های عید نوروز است که افراد از چند روز قبل برای تهیهٔ آن دست‌به کار می‌شوند. در این بخش از مقالات مجلهٔ راستین با طرز تهیهٔ سمنوی ایرانی آشنا می‌شویم. در ادامه همراه ما باشید.
طرز تهیهٔ سمنوی ایرانی به روش سنتی
عید نوروز می‌آید و سمنو‌ها آماده می‌شوند. سمنو یکی از قدیمی‌ترین دسرهای ایرانی است که بیشتر در اولین فصل بهار و در عید نوروز می‌توان آن را در سفره‌های ایرانی‌ها مشاهده کرد. این خوراکی مقوی و لذیذ علاوه‌بر ایران، در بسیاری از کشور‌های آسیای میانه از جمله ازبکستان، تاجیکستان، افغانستان و قرقیزستان پخته می‌شود و به آن سمنک نیز می‌گویند.
تاریخچهٔ سمنو در ایران
همانطور که می‌دانید پخت سمنو در ایران به گذشته‌های خیلی دور باز می‌گردد و در‌واقع تاریخچهٔ سمنو در ایران باستان، به بیش از سه هزار سال می‌رسد. طبخ سمنو در مراسمی به نام سمنو پزان، معمولا از یک هفته مانده به نوروز شروع شده و طی مراسمی تا پایان سال ادامه دارد. قدمت این مراسم به ویژه در اصفهان و مناطق کویری به پیش از اسلام بر می گردد.
سمنو که یک غذای سنتی و با طبعی گرم است، به‌عنوان یک غذای معجزه آسا در میان سرزمین‌های فلات ایران شناخته شده و بیشتر در این نواحی مرسوم بود. چون فرایند پخت سمنو کار دشواری است، معمولاً در برخی از فروشگا‌ه‌ها به‌صورت تازه به‌فروش می‌رسد. اکثر افراد در طول سال کمتر از آن استفاده می‌کنند، با این حال پخت سمنو تنها به شب عید ختم نمی‌شود و مردم به بهانه‌های مختلف و یا حتی برای ادای نذر خود، در طول سال نیز دیگ پخت سمنو را به پا می‌کنند.
خواص سمنو
همانطور که می‌دانید، سمنو از جوانهٔ گندم تهیه می‌شود و خواص جوانهٔ گندم بر کسی پوشیده نیست. به‌همین دلیل، سمنو نیز یک دسر پرخاصیت و مقوی است که برخی از مهم‌ترین خواص سمنو را می‌توانید در ادامه مطالعه کنید.
1- تاثیر خواص سمنو بر طبع بدن
از آنجایی که سمنو دارای طبعی گرم است، استفادهٔ مرتب از آن می‌تواند طبع بدن را به سمت گرمی ببرد. البته برای سمنو نیز مانند سایر مواد غذایی، بهتر است حد اعتدال رعایت شود تا دچار مشکلات ناشی از مصرف زیاد سمنو نشوید.
2- خواص سمنو برای تقویت استخوان‌ها
از آنجایی که سمنو سرشار از کلسیم و پتاسیم است، می‌تواند با حفظ تراکم استخوان‌ها، خطر ابتلا به بیماری پوکی استخوان را کاهش دهد و حتی در سنین رشد کودکان، بر سلامت استخوان آنها موثر باشد.
3- تاثیر سمنو بر کاهش وزن
از آنجایی که افراد دارای اضافه وزن، برای خوردن مواد غذایی موجود در رژیم غذایی‌شان بسیار حساس هستند، سمنو می‌تواند به افراد در این مسیر کمک کند. چرا که سمنو به‌دلیل داشتن قند طبیعی بالا و فیبر فراوان، انرژی افراد را در طول روز تامین کرده و به آنها احساس سیری را القا می‌کند. حال که با خواص فوق‌العاده‌ٔ سمنو آشنا شدید، اگر تصمیم دارید این دسر سنتی ایرانی را خودتان تهیه کنید، در ادامه لیست مواد مورد نیاز و روش تهیهٔ آن را برایتان شرح می‌دهیم.
مواد لازم برای تهیهٔ سمنوی خوشمزه
برای تهیۀ سمنو، به مواد زیادی نیاز ندارید، بلکه فقط لازم است مواد مورد نظر را در اندازۀ‌ای که مناسب می‌دانید، تهیه کنید.
- گندم ۲۵۰ گرم
- آرد سبوس دار ۵۰۰ گرم
- آب ۲ لیتر
- خلال بادام
طرز تهیهٔ سمنوی خانگی و خوشمزه
در این بخش همراه شما هستیم تا در کنار هم با مراحل تهیهٔ سمنوی ایرانی آشنا شویم.
مرحله اول (آماده کردن گندم‌ها)
در ابتدا برای تهیهٔ سمنوی ایرانی لازم است تا گندم‌ها را آماده کنیم. به‌میزان دلخواه گندمی که قابلیت جوانه زدن را داشته باشد، با آب سرد شستشو می‌دهیم. سپس گندم‌ها را برای جوانه زدن در ظروف مناسب پهن کرده و می‌گذاریم در آب سرد به مدت دو روز خیس بخورد.
مرحله دوم (جوانه زنی گندم‌ها)
برای اینکه جوانه‌های گندم‌ها را به‌دست آوریم، لازم است تا هر ۸ ساعت آب گندم‌ها را عوض کنیم. زمانی که سر گندم‌ها شروع به سفید شدن کرد، آنها را آبکشی کنید. جوانه‌های تازه را در یک ظرف مناسب بریزید و روی آنها را با یک پارچهٔ تمیز و خیس بپوشانید. ظرف‌های حاوی گندم را در جای تاریک قرار دهید و روزی ۳ یا ۴ بار با اسپری روی پارچه را مرطوب کنید تا گندم‌ها جوانه بزنند. دقت کنید که زیاد این کار را انجام ندهید، چرا که رطوبت زیاد باعث گندیدگی جوانه‌ها می‌شود.
مرحله سوم (کوبیدن جوانه‌های گندم)
در این مرحله از تهیهٔ سمنو لازم است تا جوانه‌های گندم را جمع‌آوری کنیم. جوانه‌های ریشه زدهٔ گندم را که به‌خوبی رشد کرده‌اند، بکوبید یا چرخ کنید تا به یک مخلوط نرم و یکدست برسید. دقت کنید که رنگ جوانه‌های گندم باید سفید یا نقره‌ای شود تا مناسب باشد و اگر رنگ جوانه گندم سبز تیره باشد باعث تلخ شدن سمنو می‌شود.
مرحله چهارم (صاف کردن جوانه‌های گندم)
در این مرحله، لازم است تا شیرهٔ جوانه‌های گندم را بدست آوریم. بنابراین، باید جوانه‌های چرخ شده را به‌خوبی با آب مخلوط کنید و با یک پارچهٔ تمیز آنها را صاف کرده و با دست فشار دهید تا شیره آن کاملاً خارج شود. توجه کنید در پخت سمنو، هیچ شیره یا شکر اضافه‌ای استفاده نمی‌شود و تمام شیرینی و مزهٔ خوشمزهٔ سمنو، به‌دلیل وجود همین شیرهٔ جوانهٔ گندم است.
مرحله پنجم (آماده کردن شیرهٔ جوانهٔ گندم)
در این مرحله از تهیهٔ سمنو، لازم است شیرهٔ به‌دست آمده از جوانهٔ گندم را با آرد سبوس‌دار در یک قابلمه مناسب ریخته و با هم مخلوط کنید. پس از اینکه مواد به‌خوبی با هم ترکیب شدند و مواد یکدست شد، قابلمه را روی حرارت قرار داده و مرتب هم بزنید تا زمانی که به جوش بیاید و کمی غلیظ شود.
مرحله ششم (آماده کردن سمنو)
اکنون به مراحل پایانی تهیهٔ سمنو رسیده‌ایم. در این مرحله لازم است تا به‌همان اندازهٔ مرحلهٔ قبل به مواد سمنو آب اضافه کنید و اجازه دهید سمنو با حرارت ملایم جا افتاده و به قوام بیاید. حدود ۵ تا ۶ ساعت زمان لازم است تا سمنو آماده شود و در این مدت باید سمنو را مرتب هم بزنید تا ته نگیرد. وقتی مواد سمنو به غلظت مناسبی رسید و شبیه حلوا شد، می‌توانید بادام را به آن اضافه کنید. برای اینکه سمنو خوب جا بیفتد، بهتر است یک شعله پخش کن را روی اجاق قرار داده و زیر شعله را کم کنید. سپس در قابلمه را با دم کنی بپوشانید و بگذارید سمنو دم بکشد. بعد از اینکه سمنو دم کشید و رنگ آن باز شد، آمادهٔ استفاده است. امیدواریم از تهیهٔ سمنوی اصیل ایرانی لذت برده باشید.
عید نوروز که از راه می‌رسد، بوی سمنو در بسیاری از خانه‌ها می‌پیچد. افراد زیادی دور هم جمع می‌شوند تا در تهیهٔ سمنو شریک باشند. همسایه‌ها، دخترخاله‌ها و دخترعمه‌ها، همه دور هم جمع می‌شوند و یک قسمت کار را بر عهده می‌گیرند. همه برای رسیدن نوروز خوش‌حال و شاد هستند و پختن سمنو نوید از روز‌های تازه و سال نو می‌دهد. تهیهٔ سمنو در برخی مناطق یکی از آداب سنتی و رسوم ویژهٔ عید نوروز بوده و افراد بسیاری از قبل برای تهیهٔ آن برنامه ریزی می‌کنند. کاربرد سمنو به‌عنوان نذری نیز بسیار رایج است و افراد برای تهیهٔ دیگ‌های نذری سمنو دورهم جمع می‌شوند. امیدواریم که در تهیهٔ سمنوی خود موفق باشید و در این راه از همراهی عزیزانتان نیز برخوردار شوید.
